Agresja u kota – jak sobie z nią poradzić?

Koty z natury są osobnikami drapieżnymi. Natomiast w przypadku kotów domowych, agresja zdarza się stosunkowo rzadko. Najczęściej jest to spowodowane konkretną przyczyną. Żadne zwierze nie zachowuje się w groźny sposób bez wyraźnego powodu. Może to być wynik strachu lub stresu. Kot, który poczuje zagrożenie, zaczyna reagować agresją wobec swojego przeciwnika. Dzieje się tak zwłaszcza gdy nie ma dokąd uciec i jest to jego jedyna forma obrony. U tych zwierząt często spotykana jest też tzw. agresja z przeniesienia. Polega ona na tym, że kot kieruje swoją złość na najbliższą mu osobę lub zwierzę. Przykładowo, kiedy zobaczy w oddali psa, może instynktownie zadrapać swojego opiekuna podczas próby ucieczki. Innym powodem może być choroba lub dolegliwość bólowa. Kot może wykazywać zachowania agresywne wobec weterynarzy lub swoich opiekunów, gdy próbują mu pomóc. Jeśli kot jest agresywny podczas zwyczajowej zabawy, może to być związane z tym, że w dzieciństwie zbyt wcześnie został rozdzielony od matki i swojego rodzeństwa. W tym wypadku konieczna jest nauka kota odpowiednich zachowań, ponieważ akceptowanie ich jedynie je wzmocni. Takie zachowanie może być również powiązane z doświadczonymi w przeszłości traumami, które kot odreagowuje właśnie agresją.

Behawioryści wyróżniają u kotów kilka typów agresywnego zachowania. Gdy w otoczeniu kota pojawia się inny osobnik z tego samego gatunku, wówczas mamy doczynienia z agresją o podłożu terytorialnym. Dla kota bowiem obszar na którym żyje, jest przynależny tylko do niego, dlatego każda obca osoba, która się na nim pojawi, jest dla niego intruzem i powodem, by zadziałać w taki sposób.

Agresja przeniesiona jest wtedy, gdy kot jest zły z jakiegoś powodu, ale swoją złość wyładowuje na najbliższej osobie lub innym zwierzęciu- wymaga to wtedy obserwacji i leczenia.

Kolejnym typem jest agresja samcza, wówczas wystarczy kocura wykastrować, aby hormony przestały wzbudzać takie niepożądane zachowania. Kiedy kot w obliczu zagrożenia nie widzi żadnego sposobu na ucieczkę i ratunek, przejawia agresję obronną. Wówczas kot potrafi być bardzo niebezpieczny, ponieważ wkłada w walkę całą swoją siłę i energię. Nie wolno więc próbować go uspokajać, bo może się to źle zakończyć, a zamiast tego należy poczekać aż kot samodzielnie się uspokoi.

Ostatnim typem, który dotyczy zwłaszcza kotów zbyt wcześnie odstawionych od matki, jest agresja w zabawie. Jako, że nie zostały nauczone czym jest ostrożność, to potrafią ugryźć lub podrapać podczas zwykłego kontaktu z człowiekiem. Nie wynika to ze złości, ale z brakiem wyczucia, które zachowania są akceptowalne, a które nie. W tym wypadku dobrze jest znaleźć kotu szkolenie, które nauczy go, jak powinien się zachowywać w różnych sytuacjach. Czasem agresja może być sposobem kota na zwrócenie na siebie uwagi, wówczas dobrze jest poświęcić mu trochę czasu, na przykład poprzez głaskanie lub zabawę.

Agresywne zachowanie kota nie zawsze oznacza to, że chce on zrobić komuś krzywdę. Czasem jest to po prostu wyraz negatywnego nastawienia wobec czegoś lub kogoś. Z tego powodu zachowanie kota można podzielić na agresję czynną i agresję bierną. W przypadku tej pierwszej kot może zacząć syczeć, warczeć, drapać, mieć rozszerzone źrenice, uszy położone do tyłu, może też pokazywać zęby czy też stroszyć grzbiet i ogon. Bierną agresję rozpoznaje się nieco trudniej. Jest to coś w rodzaju przemocy psychicznej – podobnie jak u człowieka. Przejawia się tym, że kot może wpatrywać się w swoją ofiarę, przeszkadzać jej w jedzeniu, spaniu, zagradzać drogę do ważnych przedmiotów lub inne zachowania, które można uznać za psychiczne znęcanie się.

Przede wszystkim trzeba zaspokoić jego wszystkie potrzeby, zwłaszcza te behawioralne. W tym celu należy zapewnić mu potrzebny komfort, aby nie czuł się zestresowany i niepewny. Warto też wydzielić mu osobny kąt w pokoju, w którym będzie mógł się spotkać i doświadczyć pełnego spokoju. Aby zaspokoić jego instynkt drapieżny można zaopatrzyć się w odpowiednie zabawki, które będzie mógł gonić, gryźć i szarpać oraz drapak – żeby mógł drapać i ostrzyć sobie pazury. Przydatne mogą się okazać wszelkiego rodzaju drzewka i półki naścienne, aby kot miał miejsce do wspinania się i obserwacji. Od najmłodszych lat dobrze jest przyzwyczajać kociaki do zabawy, dotyku i głaskania, żeby traktowały to jako elementy naturalne niewymagające reakcji agresywnych. Ostatnim sposobem, by zapobiegać agresji jest oczywiście kastracja, która łagodzi niepożądane zachowania spowodowane hormonami.

Radzenie sobie z agresją kota czasami nie jest łatwe i wymaga dużo cierpliwości. Sposób radzenia w dużej mierze zależny jest od tego, jaki jest to typ agresji, dlatego zawsze poprzez obserwację trzeba ustalić przyczynę takiego zachowania. Aby uniknąć agresji terytorialnej, dobrze jest stopniowo zapoznawać ze sobą zwierzęta. Obcy kot powinien mieć czas, by zapoznać się z nowym dla niego terenem, a ten miejscowy powinien mieć czas na poznanie nowego przybysza. Na początku lepiej robić to z daleka lub przez ogrodzenie, aby koty nie miały możliwości rozpocząć walki.  W przypadku, gdy kot jest agresywny podczas zabawy, należy po prostu odejść. Brak uwagi sprawi, że kot znudzi się taką reakcją i uzna ją za niezbyt efektowną. W przypadku gdy już dojdzie do ataku, również konieczne jest powstrzymanie się od wszystkich gwałtownych ruchów, a czekając nieruchomo, kot powinien w końcu odpuścić. Ważne jest, aby pamiętać, że kota nie można karać za akty agresji, można za to nagradzać go, jeśli zachowa się odpowiednio. Wtedy, gdy agresja kota sprawia większe problemy, z pewnością nie można jej ignorować, a należy zgłosić się do lekarza weterynarza. Specjalista w takiej sytuacji może zalecić zastosowanie suplementów, terapię behawioralną, terapię syntetycznymi feromonami, specjalną karmę bogatą w składniki stymulujące poziom serotoniny u kota lub leczenie farmakologiczne.